---

03/04/2002

Dame i gospodo,

Ovu konferenciju smo upriličili povodom godišnjice rada Centralne banke i isteka dvovalutnog sistema u procesu prelaska na euro kao jedino sredstvo plaćanja u Crnoj Gori.

Nakon što je prethodno Crna Gora vratila monetarni suverenitet, poslije skoro jednog vijeka, uspješno je uvedena u platni promet njemačka marka i sačuvano zdravo jezgro bankarskog sistema kroz 100% rezervu na depozite po viđenju.

Za godinu dana funkcionisanja, novi tim Centralne banke Crne Gore je uspio da u kratkom roku implementira i unaprijedi regulativu uspostavljenu donošenjem Zakona o Centralnoj banci Crne Gore i Zakona o bankama, realizacijom ciljeva koje su novi propisi postavili Centralnoj banci Crne Gore. Ti ciljevi su bili sljedeći: 1) uspostavljanje kontrolne i nadzorne funkcije nad bankama na bazi međunarodnih standarda u cilju stvaranja zdravog bankarskog sistema, 2) uspostavljanje i primjena zdrave računovodstvene politike i prakse kroz primjenu međunarodnih računovodstvenih standarda, 3) uspostavljanje funkcije fiskalnog agenta države, 4) modernizacija upravljanja rezervama i međunarodnih transakcionih procedura, 5) kreiranje makro ekonomskih i finansijskih računa, 6) održavanje efikasnog i pouzdanog sistema platnog prometa i njegova reforma.

Ova institucija je uz pomoć stranih eksperata osposobljena da kreira nova pravila, implementira međunarodne standarde i mijenja ranija ponašanja u vrlo značajnom segmentu reformi.

U procesu sveukupnih društvenih i ekonomskih reformi i vraćanja državnog suvereniteta Centralna banka Crne Gore je (nije neskromno reći) postala stub ekonomske i državne suverenosti Crne Gore i neprelazna prepreka za one koji su ova dva procesa htjeli dovesti u pitanje. Mada ćete u prezentaciji kasnije moći da se potpunije uvjerite u to, htio bih da istaknem nekoliko fakata:

• Uspostavljanjem off site i on site kontrole i donošenjem i implementacijom podzakonske regulative kroz proces prilagođavanja novim pravilima relicencirano je 6 od 11 postojećih banaka, osnovane dvije nove strane banke i jedna nova privatna banka, uvedena prinudna uprava u dvije najveće banke;

• Započet je proces povratka povjerenja u banke koji se ogleda u rastu depozita cca 30 miliona DEM na cca 190 miliona DEM odnosno 95 miliona eura, dokapitalizaciji banaka u godini dana od preko 35 miliona DEM, ulasku stranih investitora kao što su KFW, DEG, EBRD i privatnih američkih investitora u domaće banke;

• Ako se realizuje plan reorganizacije i privatizacije Montenegrobanke 75% kapitala banaka biće u rukama privatnih investitora;

• Realizovan je, u prilično nepovoljnim okolnostima, proces konverzije DEM u EUR u kome je zamijenjeno 913 miliona DEM, od čega 115.000  građana 300 miliona  i provjereno 9 miliona novčanica, a da nijesmo imali ni jednu reklamaciju falsifikata od strane našeg partnera;

• Primljeno je i obučeno ili se obučava preko trideset mladih visokoobrazovanih ljudi koji su budućnost ove važne institucije.

• Preko platnog prometa Centralna banka Crne Gore realizovala je proces MVP;

• Centralna banka Crne Gore je kao fiskalni agent Vlade do sada realizovala osam aukcija državnih zapisa na kojima je prodala 23 miliona eura, ispunila svoje obaveze u uspostavljanju odnosa i ispunjenju obaveza prema MMF-u, kao i regulisanju obaveza prema međunarodnim povjeriocima.

Potpisivanjem sporazuma o regulisanju odnosa između Srbije i Crne Gore verifikovaani su prije svega dosadašnji rezultati reforme bankarskog sistema, uspostavljanja Centralne banke Crne Gore na bazi eura kao jedinog zakonskog sredstva plaćanja u Crnoj Gori. Pored ostalog, učinjen je i korak dalje kroz odredbe koje omogućavaju predstavljanje u međunarodnim finansijskim institucijama. Ovo će omogućiti da nakon okončanja ove faze otpočne sljedeća faza reformi koja će se sastojati prije svega u: 

• Daljem unapređenju i poboljšanju već uspostavljenih postupaka i procedura;

• Unapređenju razvoja i diverzifikacije bankarskih usluga;

• Stvaranju uslova za brži rast štednje kroz donošenje Zakona o javnom dugu uspostavljanjem sistema ograničenog osiguranja depozita;

• Nastavku reforme platnog prometa;

• Uspostavljanju saradnje sa monetarnim vlastima u Srbiji.

Sve ovo što radimo nije samo sebi svrha već je stvaranje zdravog bankarskog sistema preduslov ukupnih reformi i zdravog bankarskog sistema preduslov ukupnih reformi i zdravih investicija bez čega nema ni stabilnog zapošljavanja u zdravim preduzećima.