SFS: Finansijski sistem stabilan
02/03/2015
Dvadeset i treća sjednica Savjeta za finansijsku stabilnost, kojoj su prisustvovali članovi Savjeta - guverner Centralne banke Crne Gore Milojica Dakić , ministar finansija Radoje Žugić i predsjednik Savjeta Agencije za nadzor osiguranja Branko Vujović, održana je danas.
Na sjednici je razmatrano tekuće stanje finansijske stabilnosti, rizici i ranjivosti ukupnog privrednog sistema, koji su bili prisutni tokom 2014. godine. Analizirani su trendovi i događaji, koji su uticali na stanje crnogorske privrede, kako iz domaćeg , tako i iz međunarodnog okruženja. Podaci o ekonomskoj aktivnosti najvećih svjetskih ekonomija ukazuju na blago poboljšanje, ali rast i dalje nema jači „zamajac“ koji bi se značajnije odrazio na manje, i zavisne ekonomije, kao što je crnogorska. Ovakva kretanja realnog sektora, na međunarodnom tržištu, ogledaju se i oscilacijama repernih berzanskih indeksa sa ovih tržišta, što takođe ukazuje da su signali o oporavku privredne aktivnosti još uvijek slabi.
Aktivnosti vodećih centralnih banaka ukazuju na vođenje stimulativne monetarne politike, kako bi se osnažio rast privreda, globalno. Devizna tržišta osciliraju, a najveće promjene bilježi odnos švajcarski franak (CHF) u odnosu na euro.
Domaće okruženje crnogorske privrede karakteriše i dalje prisustvo brojnih rizika, koji usporavaju dinamičniji oporavak. Najizraženiji rizici u 2014. godini su rizici realnog sektora, koji imaju uticaja i prelivaju se na sve ostale oblasti privrede. Na osnovu preliminarnih podataka, Savjet je, pored realnog, razmatrao stanje u Crnoj Gori u fiskalnom, finansijskom i sektoru odnosa sa inostranstvom i zaključio da su rizici umjereni, ali da je privredna aktivnost i dalje nedovoljna, što može uticati na materijalizaciju pojedinih rizika u budućnosti. Zaključeno je da se u narednom periodu mora voditi obazriva fiskalna politika okrenuta ka daljoj racionaliozaciji i restrukturiranju tekuće potrošnje, smanjenju „sive ekonomije“ i aktivnostima usmjerenim na podsticanje ukupne privredne djelatnosti, a naročito preduzetništva i inovativnosti. Takođe, u svjetlu tekućih fiskalnih rizika, istaknuto je da ova politika treba da se usmjeri na dalje snaženje i podsticanje realnog sektora kako bi se povećala konkrentnost privrede, ali da se vodi računa o održivosti javnih finansija, s obzirom na snagu efektivnosti instrumenta fiskalne politike u crnogorskom okruženju. Zaključeno je da postojeći rast nije adekvatan. Dominacija fiskalne politike u vođenju ekonomske politike u Crnoj Gori, u fokus stavlja teret stabilizacije, ali i oživljavanja privredne djelatnosti na ovu politiku. Balans ova dva cilja treba da se obezbjedi obuzdavanjem tekućeg budžetskog deficita na nulti nivo, čime bi se sačuvala finansijska stabilnost, dok bi podsticanje rasta bilo ostavreno mogućnošću ostvarenja deficita kapitalnog budžeta.
Politika u finansijskom sektoru treba i dalje da bude fokusirana na očuvanje stabilnosti sistema, kako bi se očuvala zdrava podloga za budući rast.
Savjet je zaključio da se na kraju 2014. godine finansijski sistem može ocjeniti kao relativno stabilan, uz kontinuirano prisustvo rizika nelikvidnosti i nesolventnosti realnog sektora. Ova ranjivost realnog sektora, pored pritiska na finansijski utiče i na povećanje pritisaka u fiskalnoj sferi, koji se za sada, apsorbuje.