Snaženje partnerstva između Države i bankarskog sektora u funkciji dugoročne stabilnosti fiskalnog i finansijskog sistema


15/05/2023

„Snažna saradnja Države i bankarskog sektora i njihova uzajamna podrška preduslovi su dugoročne fiskalne i finansijske stabilnosti, ali i dinamičnijeg ekonomskog razvoja“, poručeno je sa današnjeg sastanka guvernera Centralne banke Crne Gore Radoja Žugića, ministra finansija Aleksandra Damjanovića, predsjednika Udruženja banaka Crne Gore Alekse Lukića i zamjenika predsjednika Komisije za tržište kapitala Dragana Đukića. Radnom sastanku prisustvovali su i članovi menadžmenta banaka koje posluju u Crnoj Gori.


Ministar Damjanović je istakao pozitivne makroekonomske i fiskalne pokazatelje koji iz mjeseca u mjesec ukazuju na prosječno uvećanje državnih prihoda od preko 10% i ubrzan rast ekonomije. „Ovakva situacija, uz visoku likvidnost bankarskog sektora, otvara prostor za iznalaženje modela snaženja partnerstva između banaka i Države“, istakao je ministar i dodao da bi depozite trebalo adekvatnije valorizovati, tj. staviti ih u funkciju razvoja kako realnog sektora, tako i ukupne srednjoročne fiskalne održivosti i stabilnosti javnih finansija.


Govoreći o horizontu buduće potencijalne saradnje, ministar Damjanović je saopštio da bi bilo svrsishodno razmišljati u pravcu eventualne emisije obveznica za građane, kojoj bi svakako trebalo prethoditi usaglašavanje stavova svih aktera takve transakcije (Vlade, CBCG, Komisije za tržišta kapitala i bankarskog sektora), što bi cjelokupnom procesu dalo neophodnu kredibilnost.


Guverner Žugić je istakao da je bankarski sektor visoko likvidan i solventan, te da kapital i depoziti kontinuirano rastu, uz istovremeno smanjenje nekvalitetnih kredita. Po riječima guvernera, „banke funkcionišu u ambijentu u kojem nema sistemskih slabosti i poremećaja, što stvara pretpostavke za snažniji partnerski odnos između Države i banaka, u pravcu snaženja fiskalne održivosti, uz istovremeno očuvanje finansijske stabilnosti“.


Gospodin Đukić je ukazao na veliki potencijal transfera slobodnih novčanih sredstava od vlasnika do onih koji bi ta sredstva investirali, a koji, do sada, u velikoj mjeri nijesu iskorišćeni, te istakao da je neophodno snaženje povjerenja građana i privrede u tržište kapitala koje ima široke mogućnosti i instrumente za adekvatan plasman kapitala, odnosno stavljanje istog u dalje razvojne tokove. Prenio je punu podršku namjeri intenzivnije komunikacije između svih aktera fiskalnog i finansijskog sistema u cilju dinamiziranja ekonomskih tokova.


Predstavnici banaka su istakli da podržavaju realni sektor, što potvrđuje i činjenica da su uslovi zaduživanja privrede na domaćem tržištu, u kontekstu rastućih kamatnih stopa i visokog nivoa javnog duga, kvalitetni. Uporedni podaci pokazuju da se privrednici u Crnoj Gori zadužuju po najnižim kamatnim stopama u regionu, uprkos činjenici da su aktivne kamatne stope, kao posljedica monetarnih politika vodećih centralnih banaka, zabilježile određeni rast tokom prethodnog perioda. Istaknuto je da je povećanje kamatnih stopa po kojima se zadužuju privreda i građani u Crnoj Gori višestruko manje u odnosu na rast euribora, kao referentne kamatne stope.


I pored kvalitetnih pokazatelja poslovanja, banke su oprezne u vođenju svojih politika i sagledavaju efekte svih akcija. Predstavnici banaka su na današnjem sastanku iskazali spremnost da osnaže partnerstvo sa javnim sektorom, između ostalog, i kroz kupovinu državnih zapisa ukoliko Država iste ponudi. Trenutna izloženost banaka prema Vladi Crne Gore iznosi skoro milijardu eura, od čega se oko 60% odnosi na hartije od vrijednosti.


Nakon današnje koordinacije uslijediće dalje diskusije na otvorene teme, uz iskazanu spremnost svih strana da saradnjom doprinesu snaženju ukupnog makroekonomskog, fiskalnog i finansijskog sistema Crne Gore.