---

08/12/2015

Dvadesetosma sjednica Savjeta za finansijsku stabilnost, kojoj su prisustvovali svi članovi, održana je danas.

Na današnjoj sjednici Savjeta razmatrano je tekuće stanje finansijske stabilnosti, rizici i ranjivosti ukupnog privrednog sistema, koji su bili prisutni tokom tri kvartala 2015. godine. Analizirani su trendovi i događaji koji su uticali na stanje crnogorske privrede, kako iz domaćeg, tako i iz međunarodnog okruženja. Razmatrano je stanje, nivo i intenzitet rizika, njegovi izvori kao i ranjivosti, koje bi mogle imati uticaja na kreiranje sistemskog rizika, i posljedično, na stanje finansijske stabilnosti u zemlji.

Podaci o ekonomskoj aktivnosti najvećih svjetskih ekonomija, i u trećem kvartalu 2015. godine, nastavljaju pozitivna kretanja ali se ne očekuje da će globalna ekonomija imati snažan godišnji rast koji bi značajnije uticao na kreirane ranjivosti tokom krize. Usporavanje dinamičnog rasta Kine i političke nestabilnosti globalno, dovode do povećanja neizvjesnosti i negativno utiču na privredna kretanja.

Najuticajnije centralne banke svijeta i dalje su veoma oprezne kod promjena monetarne politike i većina ih se odlučila za nastavak stimulativne politike i u narednom periodu.

Referentne međubankarske stope EONIA i Euribor su takođe bile na rekordno niskim nivoima. EONIA se u 2015. godini kretala u oblasti između -0,01% i –0,14%; tromjesečni EURIBOR je takođe negativan i trenutno iznosi oko -0,023%. S druge strane, šestomjesečni LIBOR na američki dolar iznosio je oko 0,49% na kraju jula i ima blago rastući trend, što je velikim dijelom uzrokovano tržišnim očekivanjima da će FED podići svoju referentnu stopu.

Domaće okruženje karakteriše rast skoro svih bitnih sektora ekonomije, u odnosu na isti kvartal 2014. godine i shodno tome skoro sve međunarodne institucije su revidirale prognoze rasta crnogorske privrede. Shodno procjenama CBCG za tri kvartala 2015. godine realni rast crnogorske privrede je iznosio oko 3.8% ( centralna projekcija rasta). Inflacija je u ovom periodu bila pozitiva, oslikavajući blago poboljšanje stanja u privredi i oporavka agregatne tražnje.

Najizraženiji rizik, za tri kvartala 2015. godine, je i dalje prisutna smanjena likvidnost i nedovoljan oporavak realnog sektora, koji se evidentira u prisutnom kreditnom riziku u bankarskom sektoru. Savjet je, pored realnog, razmatrao stanje u fiskalnom, finansijskom i sektoru odnosa sa inostranstvom. Evidentan je porast fiskalnog rizika, usljed pritiska javnog duga, i ocjenjeno je da je rizik umjeren, jer postoje pozitivna kretanja u fiskalnim podacima gdje je tekuća potrošnja izbalansirana. Shodno ovim kretanjima usporena je dinamika povećavanja javnog duga izazvane tekućom potrošnjom. Takođe, ocijenjeno je da se uz postojeće stope realnog rasta i stabilnost poslovnog okruženja smanjuje vjerovatnoća materijalizacije fiskalnog rizika.

Prva tri kvartala 2015. godine obilježilo je smanjenje deficita tekućeg računa, ali i rast ukupnog priliva stranih direktnih investicija, koji je iznosio 601,6 milion eura.

Savjet je ocjenio da je stanje finansijskog sistema, za devet mjeseci 2015. godine, stabilno.

Savjet je podržao aktivnosti na implementaciji ESA 2010 metodologije u crnogorski sistem, kao i prilagođavanje politike obavezne rezerve zahtjevima EU.

Savjet je razmatrao i podržao mjere za oživljavanje tržišta kapitala. Takođe, Savjet je podržao i inicijativu saradnje finansijskih supervizora u budućnosti.

* * *

Napomena: U prvobitnoj verziji saopštenja potkrala se tehnička greška – u osmom pasusu je bilo navedeno da je prva tri kvartala 2015. godine obilježilo povećanje deficita tekućeg računa, umjesto smanjenje deficita tekućeg računa. Greška je ispravljena, a  saopštenje koje se nalazi na internet stranici CBCG je finalno.